Duurzaam leven hoeft niet ingewikkeld te zijn, zelfs niet voor drukke gezinnen. Door kleine aanpassingen te maken in het dagelijks leven kunnen gezinnen gemakkelijk bijdragen aan een schonere wereld. In dit artikel worden praktische eco-vriendelijke woontips besproken die je samen met het hele gezin kunt toepassen om bewuster en milieuvriendelijker te leven, zonder in te leveren op comfort of gezelligheid thuis.
Bewust omgaan met energie
Slimme verlichting
Goede verlichting is essentieel in huis, maar het kan ook een grote energievreter zijn. Door over te stappen op LED-lampen en lichten alleen aan te zetten waar en wanneer dit nodig is, kan een gezin veel stroom besparen. Overweeg het gebruik van tijdschakelaars of bewegingsmelders, zodat lampen niet onnodig blijven branden. Door samen heldere afspraken te maken over het uitdoen van de lampen bij het verlaten van een kamer, wordt energiebesparing een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Zo leren kinderen al van jongs af aan hoe belangrijk het is om zuinig te zijn op materialen én het milieu.
Efficiënter verwarmen
Het verwarmen van het huis is meestal de grootste energiekostenpost. Door de thermostaat een graad lager te zetten en gebruik te maken van warme kleding of dekentjes, kun je flink besparen zonder in te leveren op comfort. Sluit deuren in huis, gebruik tochtstrips en isoleer waar mogelijk om warmteverlies tegen te gaan. Het regelmatig laten onderhouden van de verwarmingsinstallatie zorgt overigens niet alleen voor een hoger rendement, maar verlengt ook de levensduur van het systeem. Dit levert op de lange termijn zowel milieu- als financiële voordelen op.
Apparaten bewust gebruiken
Veel huishoudelijke apparaten trekken ongemerkt stroom, ook als ze uit lijken te staan. Stekkers uit het stopcontact halen of het gebruik van een stekkerdoos met aan/uit-schakelaar helpt sluipverbruik tegen te gaan. Kies bij het vervangen van apparaten voor energiezuinige modellen met een goed energielabel. Leer ook samen met de kinderen het gebruik van apparaten te beperken tot wat echt nodig is, bijvoorbeeld door de vaatwasser pas aan te zetten als deze vol is en wasjes pas te draaien bij een volle trommel. Zo worden niet alleen het milieu en de portemonnee gespaard, maar ontstaat er ook bewustzijn in het hele gezin.
Waterbesparing in huis
Zuinig douchen
Douchen is veiliger en zuiniger dan in bad gaan, maar toch verbruikt een standaard douchebeurt aardig wat water. Door de tijd onder de douche te beperken tot maximaal vijf minuten en een waterbesparende douchekop te installeren, kan het gezin flink op water besparen zonder aan comfort in te leveren. Zet eventueel een timer neer in de badkamer om het voor iedereen makkelijker te maken op de tijd te letten, en maak er een speelse wedstrijd van voor de kinderen wie het snelste klaar is. Zo wordt samen zuiniger omgaan met water niet alleen leerzaam, maar ook leuk.
Bewust waterverbruik tijdens het huishouden
Het huishouden draait om wasjes, afwassen en schoonmaken – allemaal activiteiten waarbij water wordt gebruikt. Gebruik indien mogelijk regenwater, bijvoorbeeld voor het schoonmaken van de ramen of het besproeien van planten. Laat kranen niet onnodig lopen tijdens het poetsen of afwassen en probeer vaat en kleding pas te wassen wanneer de machine volledig gevuld is. Door deze kleine gewoonteveranderingen toe te passen, wordt minder (warm) water verspild en bespaar je op zowel water- als energierekeningen.
Lekdetectie en reparatie
Een druppelende kraan of een wc die blijft doorlopen lijkt misschien onschuldig, maar op jaarbasis zorgt dit ongemerkt voor liters waterverlies. Controleer regelmatig op lekkages in huis en repareer deze zo snel mogelijk. Geef gezinsleden de verantwoordelijkheid om problemen te signaleren, zodat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor een zuiniger waterverbruik. Door problemen vroegtijdig te verhelpen, wordt onnodig waterverlies voorkomen en draagt het gezin bij aan duurzaamheid thuis.
Afval verminderen en recyclen
Minder verpakkingsafval
De hoeveelheid plastic en ander verpakkingsmateriaal die dagelijks in huis binnenkomt is vaak groter dan we denken. Door boodschappen te doen met herbruikbare tassen, groente en fruit los te kopen en te kiezen voor producten met minder verpakking, valt er al snel veel winst te behalen. Betrek de kinderen bij het bewust kiezen tijdens het boodschappen doen, zodat zij leren welke keuzes bijdragen aan minder afval thuis.
Afval scheiden en recyclen
Afval correct scheiden is essentieel voor een goede recycling. Zorg daarom voor duidelijk gelabelde afvalbakken in huis voor papier, plastic, glas, gft en restafval. Bespreek met het gezin waarom afval scheiden belangrijk is en maak het samen leuk door bijvoorbeeld een beloning te koppelen aan goed afvalscheidingsgedrag. Zo leert ieder gezinslid zijn verantwoordelijkheid te nemen en wordt het scheiden van afval onderdeel van de dagelijkse routine.
Hergebruik en creatief knutselen
Sommige materialen zijn te mooi om weg te gooien en lenen zich uitstekend voor hergebruik of als knutselmateriaal. Kartonnen dozen, glazen potjes en lege flessen kunnen een tweede leven krijgen in creatieve projecten samen met de kinderen. Maak er een gewoonte van om eerst te bedenken of iets nog hergebruikt kan worden voordat het bij het afval belandt. Zo ontstaan er niet alleen originele knutselwerken, maar groeit ook het milieubewustzijn van het gezin.
Duurzaam inkopen en consumeren
Kies waar mogelijk voor biologische en lokale producten, bijvoorbeeld van de markt of uit de omgeving. Dit voedsel legt minder kilometers af en wordt doorgaans zonder schadelijke bestrijdingsmiddelen geproduceerd. Leg aan de kinderen uit waarom seizoensgroenten beter zijn voor het milieu en maak samen boodschappen doen tot een leuk en leerzaam uitje. Door lokaal te kopen wordt bovendien de regionale economie gesteund en ontstaat er meer waardering voor waar voedsel vandaan komt.
Planten in huis
Planten zuiveren de lucht en zorgen voor een prettige sfeer in huis. Laat ieder gezinslid een eigen plantje verzorgen of geef een groene draai aan een saaie hoek met een verzameling kamerplanten. Het verzorgen van planten is niet alleen leerzaam voor kinderen, maar zorgt ook voor meer betrokkenheid bij de natuur én minder fijnstof in huis. Maak van water geven een vast ritueel, zodat de groene bewoners optimaal blijven groeien en het huis gezonder blijft.
Natuurlijke schoonmaakmiddelen
Veel schoonmaakmiddelen bevatten agressieve stoffen die slecht zijn voor het milieu én de gezondheid. Kies bewust voor natuurlijke schoonmaakmiddelen op basis van azijn, soda of citroen. Deze zijn niet alleen milieuvriendelijker, maar vaak ook nog eens goedkoper en net zo effectief als reguliere producten. Laat kinderen meehelpen met schoonmaken, zodat ze zien hoe makkelijk het is om verantwoord te poetsen zonder schadelijke chemicaliën.
Insecten en vogels lokken
Het planten van bloemen, struiken en bomen trekt niet alleen bijen en vlinders aan, maar zorgt ook voor een levendige tuin of balkon. Hang nestkastjes op en zaai bloemenmengsels die aantrekkelijk zijn voor insecten. Leer kinderen hoe belangrijk het is om dieren in de tuin te verwelkomen en samen op zoek te gaan naar bijzondere soorten. Zo wordt het buitenleven een bron van ontdekking en plezier.
Regentonnen en waterbesparing
Vang regenwater op in een regenton en gebruik het voor de planten of om buiten schoon te maken. Dit bespaart veel leidingwater, vooral in droge zomers. Leg uit hoe het opvangen van regenwater werkt en maak er een gezinsproject van om samen voor voldoende water te zorgen op warme dagen. Zo wordt duurzaam omgaan met water iets waar ieder gezinslid bij betrokken is.
Moestuinieren en zelf oogsten
Een eigen moestuin, hoe klein ook, leert kinderen op een leuke manier waar voedsel vandaan komt. Kweek samen kruiden, groenten of fruit en oogst deze op het juiste moment. Door te kiezen voor biologische en natuurlijke moestuinmethodes draagt het gezin niet alleen bij aan het milieu, maar geniet het ook van verse en gezonde oogst uit eigen tuin of van het balkon.
